Burgemeester Loeffplein 71

Moysus Boschhuis

Op het terrein van het Grootziekengasthuis, achter de parkeergarage, bevindt zich een in oorsprong 16e eeuws gebouw van het gasthuis, waarin zich de regentenkamer zal hebben bevonden. Het gebouw is gedeeltelijk boven een -verder gedempte- tak van de Binnendieze gebouwd, die de stadsgracht vormde rond de eerste stadsmuur van kort na 1200.
Bij het gebouw vertakte de stroom zich in deze stadsgracht en de zogeheten "Marktstroom" die vanaf het huidige Herman Moerkerkpleintje via een waterpoort binnen de stad werd geleid. Deze poort werd geflankeerd door een tweetal torens waarvan de zuidelijke enige jaren geleden als gebogen "schil" is gereconstrueerd tegen het gebouwtje aan het Rozemarijnstraatje. De andere ronde toren heeft hier aan buitenzijde een latere schil van deels 19de en 20ste eeuws metselwerk, maar vanuit de tuin van het gebouw "de Waterpoort" kan men nog een blik werpen op het authentieke metselwerk van kort na 1200.
Erfgoed 's-Hertogenbosch
Gemeentelijk monument
2005 Gemeentelijk Monumenten Selectie Project (GMSP)
Bouwhistorie, Archeologie en Monumenten (BAM)
 
Geschiedenis
1450 Het gebouwencomplex dat ten dele over de arm van de Dieze is heengebouwd is het laatste overblijfsel van het middeleeuwse Groot Gasthuis dat in 1274 voor het eerst in de bronnen wordt vermeld.
Ca. 1450 ving hier de bouw van een nieuw gasthuis aan. De oude apotheek moet toen tot stand zijn gekomen. In de loop der tijd had het complex verschillende ondersteunende functies, zoals die van brouwerij, timmerwerkplaats, zusterklooster en berging voor graan en bedden. In het gedeelte boven de Dieze bevonden zich de vergaderzalen voor de regenten en regentessen, de bestuurders van het gasthuis.
Bron: Rederijkerskamer Moyses' Bosch
 
1780 In 1780 werd in het complex de nieuwe apotheek van het gasthuis gevestigd.
Bron: Rederijkerskamer Moyses' Bosch
 
1980 In 1980 verhuisde de apotheek naar een nieuw gebouw op het terrein van het huidige ziekenhuis.
Sedertdien wordt het pand gebruikt door de uit de vijftiende eeuw stammende Rederijkerskamer Moyses' Bosch als verenigingshuis.
Bron: Rederijkerskamer Moyses' Bosch
 
Open Monumentendag
2010

De Waterpoort

Burgemeester Loeffplein 71 (achter de Tolbruggarage)

Op het terrein van het Groot Ziekengasthuis, achter de parkeergarage Tolbrug, bevindt zich een in oorsprong 16e-eeuws gebouw van het gasthuis, waarin zich de regentenkamer zal hebben bevonden. Het gebouw is gedeeltelijk boven een (verder gedempte) tak van de Binnendieze gebouwd, die kort na 1200 de stadsgracht vormde rond de eerste stadsmuur. De Waterpoort is in de 19e eeuw gedeeltelijk vernieuwd, waarbij een nieuwe kapconstructie op het pand is geplaatst met zogeheten philibertspanten.
Magazine Open Monumentendag (2010) 19
 
2015

Gebouw De Waterpoort

Achter de parkeergarage op het terrein van het Groot Ziekengasthuis bevindt zich de voormalige regentenkamer. Dit van oorsprong 16e-eeuwse gebouw is gedeeltelijk boven een – gedempte – tak van de Binnendieze gebouwd. De Binnendieze vormde de stadsgracht rond de eerste stadsmuur van kort na 1200. Bij het gebouw vertakte de stroom zich in de stadsgracht en de zogeheten Marktstroom die vanaf het huidige Herman Moerkerkpleintje via een waterpoort binnen de stad werd geleid. Deze poort werd geflankeerd door een tweetal torens. De nog aanwezige noordelijke toren heeft hier aan de buitenzijde een latere schil van deels 19e en 20e-eeuws metselwerk. Vanuit de tuin van het gebouw De Waterpoort is nog authentiek metselwerk van kort na 1200 te zien. Deze toren wordt in de nabije toekomst hersteld waarbij een deel van de aangrenzende stadsmuur wordt gereconstrueerd. Het gebouw ‘De Waterpoort’ wordt gebruikt als huisvesting van de rederijkerskamer Moyses Bosch.
Magazine Open Monumentendag (2015) 36